داروهای ضد اضطراب، آرام بخش، خواب آور

بنزودیازپین ها

معروف ترین و پرمصرف ترین داروهای آرام بخش- خواب آور و ضداضطراب بنزودیازپین ها می باشند. دیازپام، لورازپام، آلپرازولام، تریازولام و استازولام در بین طبقه بندی بنزودیازپین ها تقریبا سریع ترین جذب و سرعت بالا در رسیدن به حداکثر سطح خونی و شروع تاثیر را دارا می باشند. در میان بنزودیازپین ها، آلپرازولام دارای خاصیت ضد افسردگی است. در اختلال هراس یا وحشتزدگی در ردیف های اول یا دوم قرار دارند.

موارد مصرف بالینی بنزودیازپین ها:

اختلال اضطراب منتشر- بیقراری ، هیجانات ناشی از مسائل و مشکلات زندگی و انواع بیخوابی ها (بیخوابی های اول شب یا اشکال در تداوم خواب )، اضطراب های ناشی از سایر بیماری ها (مانند : وسواس، فوبیا، هیپوکندریا، هیستری) . اختلال هراس و فوبیای اجتماعی،  افسردگی و اختلالات دوقطبی

عوارض جانبی بنزودیازپین ها:

شایع ترین اثر نامطلوب این داروها خواب آلودگی است. سرگیجه و نگرانی از سقوط در سالمندان و شکستگی های استخوانی به دنبال سقوط وجود دارد. تخریب اعمال شناختی در عملکرد روزانه به صورت خفیف و نوعی فراموشی در مصرف این داروها دیده می شود.
زولپیدم از گروه بنزودیازپین ها نمی باشد ولی از طریق مشابه با این گروه فعالیت می نماید و تنها مورد مصرف زولپیدم فقط به عنوان خواب آور است و دیگر اثرات بنزودیازپین ها مانند شل کنندگی عضلات را ندارد.

بوسپیرون:

یکی از داروهایی که در درمان اضطراب به کار می رود، است. بوسپیرون برخلاف بنزودیازپین ها و باربیتورات ها اثر خواب آلودگی، شل کنندگی عضلات و یا خاصیت ضد تشنجی نداشته و در درمان اضطراب مصارف آن تایید گردیده، احتمال وابستگی دارویی نداشته و علائم ترک نیز در قطع آن دیده نشده است. در افراد مسن و سالمندان، اثرات قابل ملاحظه از نظر درمان اضطراب و افسردگی داشته و این گروه سنی با مصرف  بوسپیرون عوارض کمتری نیز داشتند.

آنتاگونیست ها(بتابلوکرها) :

آنتاگونیست های گیرنده بتا آدرنرژیک (بتابلوکرها) بعنوان ضد اضطراب محیطی بتابلوکرها عبارتند از : پروپرانول- نادولول- آتنلول و متوپرولول که تا حدودی از نظر جذب و نیمه عمر باهم متفاوت هستند. پروپرانول معروف ترین این گروه می باشد.

اثرات دارویی بتابلوکرها بر روی اعضای مختلف:

درمان اختلالات فوبیای اجتماعی (جمعیت هراسی)، موثر در  درمان کلیه لرزش های وضعیتی ناشی از مصرف لیتیوم است. کنترل کننده اضطراب محیطی و موقعیتی است. اثرات مفید در تظاهرات محیطی  سمپاتیکی  اضطراب (مانند: لرزش، تعریق و افزایش ضربان قلب) دارد. همچنین موثر در ناآرامی ناشی از داروهای ضدجنون، موثر در انواع  پرخاشگری و رفتار توام با خشونت، اختلال کنترل تکانه ها، الکلیسم ،آنسفالیت ها و سایر ضربات مغزی که همراه آن بیماری حملات پرخاشگری شدید داشته می باشد.

عوارض جانبی و احتیاط های لازم بتابلوکرها:

کاهش فشارخون، کاهش ضربان قلب، سرگیجه، نارسائی احتقانی قلب، آسم، کاهش شدید قندخون همراه با تزریق انسولین،تهوع و اسهال و درد شکم، عدم نعوظ، خستگی و سستی، بیخوابی، کابوس های شبانه، افسردگی

داروهای ضد افسردگی- ضد اضطراب

ضد افسردگی های سه حلقه ای

ضد افسردگی های سه حلقه ای شامل ایمی پرامین، آمی تریپ تیلین، تری میپرامین و داکسپین و دزیپرامین، پروتریپ تیلین و نورتریپ تیلین هستند. که در درمان اختلال هراس و فوبیا، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال وسواس جبری به کار میروند. همچنین در اختلال تغذیه ای، اختلال درد، شب ادراری کودکان، زخم های گوارشی، نارکولپسی (خواب غیر قابل مقاومت روزانه)، اختلال کابوس شبانه، اختلال پس از استرس های شدید روانی، خوابگردی کودکان، اختلال پر تحرکی و کم توجهی کودکان، اختلال اضطراب جدایی کودکان، اختلال ترورهای شبانه به کار می رود.

عوارض داروهای چند حلقه ای ضد افسردگی :

خشکی دهان، یبوست، تاری دید، احتباس ادراری و شاید به عوارض آنتی کولینرژیک مرکزی منجر شده که با علایم اختلال شعور و اختلال شناختی همراه است .اثرات رخوت زا به همرا بی حالی و سستی

مهار کننده اختصاصی باز جذب مجدد سروتونین (SSRIs)

این داروها شامل فلوکستین، پاروکستین، سرترالین، فلوواکسامین، سیتالوپرام هستند که به طور وسیعی به خاطر عوارض کم، جای سایر داروها را گرفته اند.
که در درمان وسواس، افسردگی ، اختلالات خوردن، خستگی زودرس، اختلالات خلقی قبل از قاعدگی، انزال زودرس و … مورد استفاده قرار می گیرد.

عوارض مهار کننده اختصاصی باز جذب مجدد سروتونین:

شایعترین عارض شامل مشکلات گوارشی مثل اسهال و تهوع در موارد نادر یبوست می باشد. خشکی دهان و در بعضی موارد تاری دید گزارش شده است. این داروها به علت عارضه کم در درمان افرادیکه بیماری زمینه ای دارند پیشنهاد میشود

دکتر مریم معصومی – متخصص روانپزشکی، روانکاو و روان درمانگر
اگر در حوزه درمان دارویی و پیامدهای ناشی از آن مشکل یا سوالی دارید، می توانید با جستجو در سایت فراتاک و انتخاب درمانگری که در این زمینه تخصص و سابقه درمان کافی دارد، به صورت آنلاین  مشورت یا درمان دریافت نمایید