مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان، یکی از جنبه‌های مهم پرورش کودکان است که نقش بسیار حیاتی در رشد و نمو فیزیکی آنها ایفا می‌کند. این مهارت‌ها به حرکاتی اشاره دارند که نیاز به استفاده از عضلات بزرگ بدن دارند و در برگیرنده حرکاتی چون پیشروی، پرش، پریدن، و چرخش می‌باشند.
1. مهارت‌های حرکتی اصلی:
مهارت‌های حرکتی اصلی در ابتدای زندگی کودکان شکل می‌گیرند و در طی مراحل مختلف رشد، تکامل می‌یابند. این مهارت‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا اندام‌های بدن خود را کنترل کرده و در محیط اطراف به صورت کارآمد حرکت کنند.
حرکات پیشروی در زمینه پیاده‌روی، پرش بالا، و حرکات چرخشی، از جمله مهارت‌های حرکتی اصلی هستند که در این دوران شکل می‌گیرند. کودکان با تمرین و تجربه در این حرکات، توانایی خود در مواجهه با موقعیت‌های مختلف را بهبود می‌بخشند.
ارتباط با توسعه سایر مهارت‌ها:
این مهارت‌های حرکتی اصلی به صورت مستقیم به توسعه مهارت‌های دیگر نیز کمک می‌کنند. به عنوان مثال، موقعیت‌های حرکتی متنوع، به تقویت عضلات اصلی بدن کمک می‌کنند که در نتیجه توانایی کودک در انجام حرکات دقیق‌تر نیز افزایش می‌یابد. همچنین، این مهارت‌ها بر تعادل و هماهنگی حرکات نیز تأثیر مثبت دارند.
اهمیت تشویق و پشتیبانی والدین:
والدین با تشویق، پشتیبانی و ارائه فرصت‌های مناسب برای فعالیت‌های حرکتی، می‌توانند نقش بسیار مهمی در توسعه این مهارت‌ها داشته باشند. تربیت فیزیکی کودکان با ایجاد فضاهای بازی مناسب و انگیزه بخش برای حرکت، به تقویت مهارت‌های حرکتی اصلی آنها کمک می‌کند.
در نتیجه، توجه به یادگیری این مهارت‌ها در دوران ابتدایی زندگی کودکان، اساسی برای ارتقاء سلامت فیزیکی و توانمندی‌های آینده آن‌هاست.
2. مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان 0 تا 3 ماهگی
2.1 فعالیت هایی که انجام می دهد:
در این دوران از زندگی، کودکان به طور طبیعی حرکات ساده‌ای انجام می‌دهند. این حرکات شامل چرخش سر، حرکات دست‌ها و پاها، و حتی تلاش‌های کم برای ایستادن با کمک والدین است. توسعه حرکات در این مرحله از اهمیت بسزایی برخوردار است.
2.2 چگونه به او کمک کنیم؟
- تشویق به حرکات دست و پا: با ایجاد محیطی ایمن و دلنشین، کودک را به تکنیک‌های انگیزشی تشویق کنید تا حرکات دست و پا را تقویت کند.
- استفاده از اسباب‌بازی: اسباب‌بازی‌های مناسب این دوران باعث تحریک حس لمس و حرکات کنترلی بدن می‌شوند.
3. مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان 3 تا 6 ماهگی
3.1 فعالیت هایی که انجام می دهد:
در این مرحله، کودکان به تقویت حرکات پیچیده‌تری مانند چرخش کامل، تلاش برای نشستن، و حتی شروع به گرفتن اشیاء کوچک با دستان خود می‌پردازند.
3.2 چگونه به او کمک کنیم؟
- ارائه اسباب‌بازی‌های متنوع: اسباب‌بازی‌هایی با طعم‌ها و سطوح مختلف، کودک را ترغیب به انجام حرکات گوناگون می‌کنند.
- تشویق به نشستن: با استفاده از وسایلی که به کودک ایستادگی کمک می‌کنند، تشویق به نشستن و تقویت عضلات پشتی را انجام دهید.
4. مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان 6 تا 12 ماهگی
4.1 فعالیت هایی که انجام می دهد:
در این دوره از زندگی، کودکان مهارت‌های جدیدی از جمله راه رفتن، پریدن، و شروع به نشستن بدون کمک دیگران را تجربه می‌کنند.
4.2 چگونه به او کمک کنیم؟
- تشویق به راه رفتن: ارائه اشیاء جذاب و جذب‌کننده برای کودک، او را ترغیب به راه رفتن کنید.
- استفاده از اسباب‌بازی‌های متحرک: اسباب‌بازی‌هایی که حرکت دارند، کودک را به حرکت و کشف محیط ترغیب می‌کنند.
مراقبت و توجه به مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان، اساسی برای توسعه سلامت جسمی و روانی آن‌هاست. بهتر است والدین با اطلاع از مراحل رشد حرکتی کودک، به منظور حمایت از این مهارت‌ها، اقدامات لازم را انجام دهند.
5. مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان تا پایان 2 سالگی
5.1 فعالیت هایی که انجام می دهد:
در این مرحله، کودکان توانایی‌های جدیدی از جمله پیچاندن، پرش، و اجرای حرکات پیچیده‌تر را تجربه می‌کنند. این افتاح حرکات حاصل از تقویت عضلات و توسعه توانایی‌های مختلف است.
5.2 چگونه به او کمک کنیم؟
- تشویق به حرکات پرشی: با استفاده از اسباب‌بازی‌های مناسب، کودک را به حرکات پرشی و افتادن در محل‌های نرم تشویق کنید.
- آموزش حرکات پیچیده: با بازی‌هایی که مانند پرش و چرخش هستند، مهارت‌های جدید حرکتی کودک تقویت می‌شود.
6. مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان تا پایان 3 سالگی
6.1 فعالیت هایی که انجام می دهد:
در این مرحله، کودکان شروع به اجرای حرکات پیچیده‌تری مانند پرش، پیچاندن با دستان و پاها، و حتی شروع به استفاده از ابزارهای مختلف می‌کنند.
6.2 چگونه به او کمک کنیم؟
- تشویق به استفاده از ابزارها: ابزارها مانند دوچرخه کودکانه و اسباب‌بازی‌های پر حرکت کودک را به انجام حرکات چالش‌برانگیز تر تشویق می‌کنند.
- آموزش حرکات هماهنگ: با استفاده از بازی‌ها و فعالیت‌های هماهنگ، مهارت‌های حرکتی کودک بهبود می‌یابد.
7. مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان تا پایان 4 سالگی
7.1 فعالیت هایی که انجام می دهد:
کودکان در این مرحله به حرکاتی چون پریدن از ارتفاعات کم، راه رفتن به‌صورت ماهیچه‌ای، و استفاده از ابزارها با حرکات دقیق‌تر شروع می‌کنند.
7.2 چگونه به او کمک کنیم؟
- ارتقاء توانایی در حرکات پریدن: ایجاد موقعیت‌هایی برای پریدن از ارتفاعات کم، کودک را به توسعه توانایی حرکتی تشویق می‌کند.
- آموزش حرکات دقیق با ابزارها: ابزارها مانند خودروهای کودکانه که نیاز به استفاده از دستان و پاها دارند، به مهارت‌های حرکتی دقیق کمک می‌کنند.
درک والدین از مراحل توسعه حرکتی کودکان، می‌تواند به بهترین شکل از رشد و توسعه فیزیکی و حرکتی آنها حمایت کند. توجه و حمایت مداوم، کودک را در تقویت مهارت‌های حرکتی اصلی کمک می‌کند و اساسی برای سلامت جسمی و روانی اوست.
8. مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان تا پایان 5 سالگی
8.1 فعالیت هایی که انجام می دهد:
کودکان در این مرحله توانسته‌اند مهارت‌های حرکتی خود را بهبود بخشند و حرکات آنها دقیق‌تر و کنترل شده‌تر شود. انجام حرکات چرخشی، پرش‌های مختلف و راه رفتن با قدرت از ویژگی‌های این مرحله است.
8.2 چگونه به او کمک کنیم؟
- توسعه مهارت‌های حرکتی دقیق: ارتقاء توانایی در حرکات دقیق مانند رسیدن به اشیاء کوچک، کودک را در زندگی روزمره یاری می‌کند.
- آموزش حرکات چرخشی: تشویق به انجام حرکات چرخشی مانند چرخش به اطراف، کودک را در تعادل و هماهنگی حرکات بهبود می‌بخشد.
9. مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان تا پایان 6 سالگی
9.1 فعالیت هایی که انجام می دهد:
در این مرحله، کودکان قادر به انجام حرکات پیچیده‌تری هستند، از جمله پرش از ارتفاعات بالاتر، حرکات چرخشی پیچیده، و حرکات ورزشی مختلف.
9.2 چگونه به او کمک کنیم؟
- پشتیبانی در انجام حرکات پیچیده: تشویق به شرکت در فعالیت‌های ورزشی مثل شنا، کودک را در تقویت حرکات پیچیده یاری می‌کند.
- توسعه توانایی‌های ورزشی: تشویق به شرکت در بازی‌ها و فعالیت‌های ورزشی که نیاز به توانمندی‌های حرکتی دقیق دارد.
10. نظارت والدین بر رشد مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان
والدین با توجه به مراحل توسعه حرکتی کودکان، می‌توانند با انتخاب بازی‌ها و فعالیت‌های مناسب، مسیر رشد حرکتی کودکان را تقویت کنند. نظارت دقیق و توجه به وضعیت حرکتی کودکان، به والدین این امکان را می‌دهد تا در صورت وجود هر گونه نقص یا توقف در رشد حرکتی، به سرعت اقدام واز متخصصان این زمینه مشاوره بگیرند.
11. رسیدگی فوری به هرگونه توقف و تاخیر در رشد مهارت‌های حرکتی اصلی کودکان
در صورت مشاهده هرگونه توقف یا تاخیر در مراحل رشد حرکتی کودکان، والدین باید بلافاصله به متخصصان توسعه کودکان مراجعه کرده و اقدامات لازم را انجام دهند. تشخیص زودهنگام و رسیدگی به مشکلات حرکتی، می‌تواند تاثیر بسزایی در بهبود و تسریع فرآیند توسعه حرکتی کودکان داشته باشد.
