مهارت تصمیم گیری

مهارت تصمیم گیری

مهارت تصمیم گیری، قابلیت انتخاب یک گزینه از میان چندین گزینه موجود با توجه به هدف‌ها، محدودیت‌ها و شرایط مختلف است. تصمیم گیری به عنوان یکی از مهمترین مهارت های مورد نیاز در زندگی شخصی و حرفه‌ای محسوب می شود.

مهارت تصمیم گیری شامل مراحلی مانند شناسایی مسئله، جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، تحلیل و بررسی اطلاعات، بررسی گزینه های مختلف و انتخاب یکی از آن‌ها برای اجرا می‌باشد. همچنین، مهارت تصمیم گیری نیازم

تصمیم گیری چیست؟

مراحل تصمیم گیری

مراحل تصمیم گیری عموماً به شکل زیر است:

1. تعریف مسئله و هدف: در این مرحله، مسئله باید به دقت شناسایی شود. باید به دقت تحلیل شود که مسئله چیست و چرا باید حل شود.
2. جمع آوری اطلاعات: در این مرحله، باید اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شود. باید مطمئن شویم که داده ها معتبر و قابل اطمینان هستند.
3. تحلیل گزینه ها: در این مرحله، باید داده ها را تحلیل کنیم. این شامل سنجش و تفسیر داده ها، رتبه بندی اطلاعات و اولویت بندی گزینه ها است.
4. انتخاب بهترین گزینه : بعد از تحلیل داده ها، باید گزینه های مختلف را بررسی کرده و انتخاب کرد که کدام گزینه بهترین است.
5. اجرای تصمیم: در این مرحله، تصمیم گرفته شده را اجرا می کنیم.
6. ارزیابی نتایج: بعد از اجرای تصمیم، باید نتایج آن را ارزیابی کنیم تا بتوانیم ببینیم که آیا تصمیم گیری ما موفق بوده است یا خیر. در صورتی که نتیجه مطلوبی به دست نیامد، باید دوباره از ابتدا شروع کنیم.

تصمیم گیری ممکن است با تکرار مراحل 2 تا 5 همراه باشد تا به یک تصمیم نهایی برسیم.

• تعریف مسئله و هدف

در فرایند تصمیم گیری، معمولاً ابتدا نیاز است که مسئله‌ای که باید تصمیم گیری درباره آن انجام شود، به طور دقیق تعریف شود. بدین منظور، نیاز است که مسئله به صورت کامل و دقیق توصیف شود و هدفی که با حل آن دنبال می‌شود، مشخص گردد. هدف می‌تواند متنوع باشد و به مثال‌های مختلفی همچون کاهش هزینه‌ها، افزایش فروش، بهبود عملکرد، رضایت مشتریان و … اشاره داشته باشد. با تعریف دقیق مسئله و هدف، انجام فرآیند تصمیم گیری برای رسیدن به هدف مورد نظر ساده‌تر خواهد شد.

برای مثال، فرض کنید که یک شرکت موفق در حال حاضر مشغول فعالیت است اما قصد دارد تعداد مشتریان خود را افزایش دهد. در اینجا مسئله باید به طور دقیق و به شیوه‌ای توصیف شود که بتوان از روی آن، به راه‌حل مناسب برای رسیدن به هدف دست یافت. به عنوان مثال، این مسئله ممکن است عبارت باشد از: “کاهش درصد برگشت مشتریان و افزایش فروش شرکت در مدت شش ماه آینده”، در این حالت هدف، افزایش فروش و کاهش برگشت مشتریان است که با تصمیم گیری در زمینه‌های مختلف از جمله تغییر استراتژی بازاریابی، افزایش کیفیت محصولات، افزایش ارتباط با مشتریان و … برای رسیدن به آن، می‌توان به راحتی تصمیم گیری کرد.

• جمع آوری اطلاعات

جمع‌آوری اطلاعات، یکی از مراحل اصلی تصمیم‌گیری است که برای پیدا کردن راه‌حل بهتر برای مسئله و هدفی که در ابتدای فرآیند تصمیم‌گیری تعیین کرده‌ایم، انجام می‌شود. در این مرحله، به دنبال جمع‌آوری اطلاعات مرتبط و مفید برای تصمیم گیری هستیم. این اطلاعات می‌تواند شامل داده‌های آماری، نظرات، تحلیل‌ها و هر چیز دیگری باشد که به ما کمک کند تا تصمیم درستی بگیریم.

برای جمع‌آوری اطلاعات می‌توان از روش‌های مختلفی مانند پرسشنامه، مصاحبه، مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده و بررسی داده‌ها و منابع دیگر استفاده کرد. بسته به نوع مسئله و هدف، اطلاعات مورد نیاز ممکن است متنوع باشد و می‌تواند از منابع مختلفی جمع‌آوری شود. با جمع‌آوری اطلاعات، می‌توان بهترین راه‌حل را برای مسئله و هدف خود پیدا کرد.

• تحلیل گزینه ها

تحلیل گزینه‌ها یکی از مراحل مهم در فرآیند تصمیم گیری است. در این مرحله، گزینه‌های مختلفی که برای حل مسئله مطرح هستند، مورد بررسی قرار می‌گیرند و ارزیابی می‌شوند. در این مرحله، نحوه مقایسه و ارزیابی گزینه‌ها وابسته به مسئله و موقعیت خاصی است که در آن قرار دارید.

برای تحلیل گزینه‌ها در تصمیم گیری، می‌توانید به روش‌های مختلفی از جمله ماتریس تصمیم گیری، درخت تصمیم، تحلیل سوات و تحلیل تأثیرات و هزینه‌ها  روی گزینه‌های مختلف، از جمله نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها، نقاط قوت و ضعف و یا هزینه‌ها و اثرات، استفاده کنید.

همچنین، در تحلیل گزینه‌ها می‌توان از تکنیک‌هایی مانند مشاوره با افراد متخصص، مشورت با همکاران و یا مشاوره با افرادی که تجربه مشابهی را پشت سر گذاشته‌اند، استفاده کرد.

• انتخاب بهترین گزینه 

انتخاب بهترین گزینه در تصمیم گیری به مرحله ای از فرایند تصمیم گیری اشاره دارد که در آن، گزینه‌های ممکن بررسی شده و تحلیل شده و در نهایت بهترین گزینه انتخاب می شود. در این مرحله، باید با توجه به اطلاعات و تحلیل‌های انجام شده، گزینه‌ای را انتخاب کرد که مطابق با هدف و مسئله‌ای که در ابتدا تعریف شده است، بیشترین سود و منفعت را به همراه دارد.

برای انتخاب بهترین گزینه، می‌توان از ابزارهای مختلفی مانند ماتریس تصمیم گیری، درخت تصمیم و مدل های مختلف دیگر استفاده کرد. در این مرحله، باید به دقت همه گزینه‌های ممکن را بررسی کرده و به نکات قابل توجهی مانند هزینه، فرصت‌ها، ریسک‌ها، مزایا و معایب هر گزینه توجه کرد.

• اجرای تصمیم 

اجرای تصمیم، مرحله‌ای از فرآیند تصمیم‌گیری است که در آن گزینه‌ی انتخاب شده در مرحله‌های قبلی، پس از تصمیم‌گیری و تحلیل‌های لازم، عملیاتی شده و انجام می‌شود. این مرحله بسیار حیاتی و مهم است، زیرا تصمیم‌گیری بدون اجرا، هیچ گونه ارزشی نخواهد داشت.

در اجرای تصمیم، باید به موارد زیر توجه شود:

1- تعیین زمانبندی: پس از تصمیم‌گیری، باید زمانبندی مربوط به اجرای تصمیم تعیین شود. این زمانبندی شامل تاریخ شروع و پایان اجرا، مدت زمان لازم برای اجرا و همچنین مراحل اجرای تصمیم است.

2- تخصیص منابع: برای اجرای تصمیم، نیاز به منابع مختلفی مانند مالی، انسانی، فنی و فرهنگی وجود دارد. لازم است که این منابع به صورت موثر و بهینه تخصیص داده شوند تا تصمیم به خوبی اجرا شود.

3- تعیین مسئولیت‌ها: باید مسئولیت‌های مربوط به اجرای تصمیم و همچنین افرادی که باید این مسئولیت‌ها را برعهده بگیرند، مشخص شوند. این مسئولیت‌ها شامل مراحل اجرای تصمیم و نیز نحوه گزارش دهی و پیگیری پیشرفت اجرای تصمیم است.

• ارزیابی نتایج

مدلهای تصمیم گیری:

در مورد سایر مهارتها بیشتر بدانید:  خود آگاهی، حل مسئله،  ارتباط موثر، مدیریت استرس، مدیریت تفکر انتقادی،  مدیریت هیجانات

مقالهٔ حاضر توسط تیم فراتاک تهیه شده است.

اگر در حوزه تصمیم گیری، مشکل یا سوالی دارید و یا برای کسب اطلاعات بیشتر و شناخت خودتان کمک می خواهید، می توانید با جستجو در سایت فراتاک و انتخاب درمانگری که در این زمینه تخصص و سابقه درمان کافی دارد، به صورت آنلاین  مشورت یا درمان دریافت نمایید.